Ég var einn starfsmanna Sleðaleigunnar þarna í gær.

Vil byrja á því að þakka björgunarsveitarfólkinu sem þarna kom í gær innilega fyrir gott starf. Það var sambland góðs útbúnaðar og lukku sem þarna spilaði saman í gær og varð þess valdandi að ekki fór verr í þessu ömurlega óhappi. Konan brást sem betur fer við nákvæmlega eins og fyrir hana var lagt og umfram það jafnvel. Við leggjum á það mjög sterka áherslu við fólk sem fer þarna um með okkur að verði það af einhverjum ástæðum viðskila við hópinn, stöðvi það samstundis og bíði. Við þekkjum hvar við vorum á ferðinni og getum því rakið GPS ferilinn okkar til baka sömuleið og fundið viðkomandi. Fari fólk af stað getur tekið afar langan tíma að finna það. Konan brást algjörlega rétt við og umfram það, þegar að hún gerði þeim skjól úr vélsleðanum.

Ég tek heilshugar undir þau orð Sýslumanns að að sjálfsögðu ber að rannsaka þetta mál, eins og öll svona mál eru rannsökuð. Það er eðlilegt ferli máls og á að gera allt til að fá þetta á hreint.

En sem einn starfsmanna af vettvangi þarna í gær og vegna dómhörku bloggara heiman frá sér úr hlýjunni, vil ég koma eftirfarandi á framfæri.

Við allir sem þarna vorum að störfum í gær erum þaulreyndir jeppa- og sleðaleiðsögumenn á Langjökli. Við höfum allir mikla reynslu af störfum þarna, þekkjum landslag svæðisis mjög vel og að sama skapi hvernig veðrið þarna hagar sér almennt. Það var spáð sterkum blæstri á norðurlandi seinni partinn um daginn í gær morgun. Sterkur vindur á norðurlandi hefur almennt ekki stórkostleg áhrif á skyggni syðst á Langjökli nema að það sé þeim mun meiri vindstyrkur. En ef svo er að þá kemur það þar yfir mun seinna en það kemur yfir fyrir norðan. Skyggni var gott þegar við lögðum af stað og framan af. Þegar við sáum að það var að versna var hópnum samstundis snúið við og farið með þau niður að jökuljaðrinum þar sem veðrið var enn í besta lagi og heldur sér almennt mun betra skyggni þar í þessari vindátt. Það átti hins vegar því miður ekki við í gær og þetta ömurlega atvik átti sér stað þegar að skyggnið hvarf okkur þar algerlega líka.

Fyrir þá sem hafa gagnrýnt það að við höfum farið af stað og benda á að samkvæmt veðurspám hafi þetta verið fyrirsjáanlegt að þá vil ég upplýsa ykkur um það að við notumst almennt mest við veðurspár af norsku stofunni http://yr.no. Þetta gerum við vegna þess að reynslan okkar er að þeir hafa staðið sig mun betur í spám á þessu svæði heldur en íslenskar spár. Líklega fyrst og fremst vegna þess að þeir eru með fjöldamargar veðurstöðvar við jökulinn. Vegna reynslu okkar þar af notum við norsku veðurstofuna mun meira en þá íslensku. Það hins vegar brást því miður spáin þeirra í gær, en hún sagði í gærmorgun að vindurinn yrði mestur um 12 m/sekúndu á jöklinum þarna seinnipartinn í gær og þá verst norðan til. Miðað við okkar reynslu bendir það ekki til slæms skyggnis þarna sunnan til.

Við sem þarna störfum fast eða reglulega, höfum afar mikla reynslu af ferðum og aðstæðum um jökul. Eru flestir sem starfa við ferðaþjónustu þarna í föstu starfi, 5-6 daga í viku þarna upp frá og þekkja því aðstæður gríðarlega vel. Förum með hundruði manns á jökul þarna í hverri viku og er þetta fyrsta tilfelli sem upp kemur í yfir 20 ár, þrátt fyrir að veður geti verið afar misjöfn þarna uppfrá. Með hópnum í gær vorum við fjórir leiðsögumenn. Einn sem leiddi, ég aftastur þegar þarna var komið ogtveir til viðbótar sem fylgdu á hvorri hlið hópsins. Þegar veðrið fór að versna, var hópnum þjappað saman í að keyra 3-4 sleðar hlið við hlið til þess að fólk væri þétt saman og við hefðum betri yfirsýn yfir hópinn. Aðstæður urðu hins vegar því miður gríðarlega slæmar þarna og skyggnið þegar minnst nánast ekkert. Við gerðum okkar allra besta við skelfilega erfiðar aðstæður. Eftir á að hyggja er ekki gott að sjá að við hefðum getað brugðist betur við en stjórnendur hópsins fyrirlögðu, eftir að þetta ofsaveður skall svo skyndilega yfir þarna.

Þetta var ömurlegt óhapp í gær, en óhapp engu að síður. Enginn með reynslu af þessum aðstæðum, sá fyrir út frá aðstæðum eða veðurspám hvernig þarna yrði.

Ég þakka Guði fyrir hversu vel þetta fór. Ég veit sem er að aðstæður þarna í gær voru við upphaf ferða okkur ekki óeðlilegar eða forsjárverðar. En veðrið skall á mun harðar en við gátum gert okkur grein fyrir miðað við spár og okkar reynslu.

 

Sýslumaður rannsakar

Athugasemdir

[Valdimar Harðarson Steffensen, 15.2.2010 kl. 14:48]

Ég tek heilshugar undir það sem hér er ritað að ofan. Þeir aðilar sem nánast hafa sitt lögheimili þarna við jökulinn hljóta að vera þeir allra hæfustu til að meta aðstæður á þessum slóðum. Slys og óhöpp gerast og í þessu tilfelli var það svo viðbrögðum þessara aðila að þakka auk þrautreyndra björgunarmanna að ekki fór verr.

Hér tala menn mjög opinskátt um það að viðkomandi aðilar skuli greiða kostnaðinn sem af aðgerðum sem þessum hljótast. Það er algert glapræði og í raun algert hugsunarleysi að halda slíku fram. Það hefði án nokkurs vafa í för með sér að aðilar sem kæmust í hann krappan leituðu ekki aðstoðar því þeir hefðu ekki fjárhagslegt bolmagn til. Og þá væri staðan önnur og verri. Þessu til stuðnings má benda á strand Vikartinds hér um árið. Þar afþakkaði skipstjórnar aðilinn sí endurtekið boð Landhelgisgæslunnar um björgun vegna kostnaðar sem endaði með skelfilegum afleiðingum.

[Sigurður Helgi Magnússon (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 15:01]

Já já bara kenna Norðmönnum um.  Þetta er dapurlegt yfirklór. Vítavert gáleysi hjá þessu ferðafyrirtæki.

[Baldvin Jónsson, 15.2.2010 kl. 15:15]

Sigurður Helgi, ég veit ekki hver þú ert eða hvers vegna þú telur þig svo reyndan af aðstæðum þarna. En ég er hvergi í þessari færslu að kenna einhverjum um. Ég skýri hins vegar nokkuð vel hvers vegna við notum þessa spá öðrum fremur. Allar spár geta hins vegar sýnanlega brugðist, stórefast um að reynsla þín af veðurspám sé önnur.

[Árni Björn Guðjónsson, 15.2.2010 kl. 15:20]

8 tímar í óveðri sem þessu er alltof mikið.Hálftimi hefpi verið rett. Afhverju sneru starfsmennirnir ekki við þegar þeir höfðiu  GPS sporin?

[Jóhannes Laxdal Baldvinsson, 15.2.2010 kl. 15:23]

Það eru náttúrulega bara áhættufíklar sem leggja á sig svona ferðalög. Það er ekki við leiðsögumenn að sakast.

[Baldvin Jónsson, 15.2.2010 kl. 15:27]

Þakka þér fyrir innlitið Árni Björn. Það jaðrar við kraftaverk hversu vel konan og sonur hennar voru á sig komin eftir 8 tíma úti í þessu veðri. Ferðin stóð þó að sjálfsögðu ekki þann tíma heldur var öllum snúið við um leið og ljóst var að skyggnið var að versna hratt.

Við keyrðum ferlana okkar fram og til baka, þvers og kruss í leit að konunni. Bæði samstundis að sjálfsögðu og svo áfram eftir að við hringdum á Björgunvarsveitirnar. Aðstæður þarna voru með þeim hætti að skyggni var komið niður fyrir einn meter þegar við hófum leit og við fundum hana ekki. Hún hefði aðeins þurft að vera rúman meter frá okkur þarna á köflum til þess að við hefðum ekki séð hana. Strákarnir frá Flugbjörgunarsveitinni sem fundu hana, Guðmundur og Þór, voru að keyra þarna 4 sleðar á breiddina og þeir tveir óku nánast á hana. Sleðarnir sitt hvorum megin við þá sáu hana ekki. Skyggnið var einfaldlega orðið svo slæmt.

[Hólmfríður Bjarnadóttir, 15.2.2010 kl. 15:28]

Sæll Baldvin.

 Mikið finnst mér gott að þú skulir skrifa þessa færslu um aðstæðurnar þarna á jöklinum og ykkar ferðatilhögun. Þegar ég heyri að mæðginin hefðu haldið kyrru fyrir, þóttist ég strax viss um að þau hefðu verið að fara að fyrirmælum leiðsögumanna.

Íslenskir farþegar hefðu kannski ekki farið svona vel eftir ykkar leiðbeiningum, við erum öll "svo klár" eða hvað, eins og sannast best sumum skrifunum hér á blogginu.

Tekundir með þér að það var mikil Guðsblessun að fólkið fannst heilt á húfi.

[Gunnlaugur Bjarnason, 15.2.2010 kl. 15:29]

 Tek undir það að það er auðvelt að sitja heima og dæma aðra, yfirleitt af kunnáttuleysi í bland við hroka og heimsku. Gott er því að heyra frá aðilum sem eru með reynsluna. Þú segir þó sjálfur:

"En veðrið skall á mun harðar en við gátum gert okkur grein fyrir miðað við spár og okkar reynslu"

Ég er ekki í nokkrum vafa um að þið nýtið ykkur þetta "gula spjald" til að gera þessar ferðir enn öruggari.

[andri (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 15:30]

Er það rangt sem heyrst hefur að Gylfi hafi verið með þessa fjölskyldu í 2. klst. sérferð og engin starfsmaður á eftir hópnum sem taldi einhverja 3 sleða í heildina?

Aðrir starfsmenn hafi verið í einnar klst ferð og verið komnir niður þegar veðrið vestnaði.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 15.2.2010 kl. 15:35]

Er norska veðurstofan með ''fjöldamargar veðurstöðvar'' við Langjökul? Það kemur mér á óvart. Ég hélt að allar íslenskar veðurstöðvar væru á vegum Íslendinga og ég þekkti þær allar. Hvar eru þassar stöðvar?

[Baldvin Jónsson, 15.2.2010 kl. 15:39]

Já Gunnlaugur, þessi reynsla verður til þess að við munum herða öryggisráðstafanir enn frekar.

Sæll Andri, það er rétt að hluta til. Gylfi lagði af stað mun fyrr með eina fölskyldu á tveimur sleðum í tveggja tíma ferð sem að hann var leiðbeinandi fyrir. Það er mjög auðvelt að hafa góð yfirsýn sem fararstjóri yfir ekki fleiri en tvo sleða og engin ástæða til þess að vera fleiri með. Aðstæður í gær urðu hins vegar með þessum hætti sem nú er þekkt.

Nákvæmlega var það hins vegar svo að við sem vorum með hinn hópinn, vorum búnir að vera á ferðinni í um tuttugumínútur þegar að skyggni fór að versna. Og Gylfi og fjölskyldan komu þangað og hittu okkur á sama tímapunkti. Það var strax tekin um það ákvörðun þar að halda þegar af stað niður að sjökulsporðinum sunnanverðum vegna þess að við töldum okkur vita sem er af reynslunni almennt, að skyggni þar myndi haldast mun betra en þarna uppi í þessari átt. Það mat okkar stóðst hins vegar því miður ekki. Um leið og skyggnið þar niðri fór að versna verulega var hópurinn þéttur verulega eins og ég lýsi hér að ofan, og settir leiðsögumenn á allar hliðar hans. Þ.e. einn fyrir framan, einn á eftir og einn til sitt hvorrar hliðar.

[Baldvin Jónsson, 15.2.2010 kl. 15:44]

Þeir eru eftir því sem mér hefur verið sagt Sigurður með veðurstöðvar allt í kringum jökulinn. Sú sem næst okkar vinnusvæði kemst er staðsett um 200 metra frá jökuljaðrinum þarna Skálpanes megin.

Persónulega til að mynda skoða ég alltaf tvær útgáfur frá þeim, þessa hérna frá Skálpanes stöðinni: http://www.yr.no/sted/Island/Su%C3%B0urland/Sk%C3%A1lpanes/ og svo líka með því að slá bara inn Langjökull í leitina hjá þeim og fá þá þessa hér:  http://www.yr.no/sted/Island/Vesturland/Langj%C3%B6kull/

Íslenskar veðurspár eru góðra gjalda verðar, en þessar hafa nýst okkur betur fyrir nákvæmlega þetta svæði.

[Birkir Rutsson (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 15:49]

Tad er vedurstød fra yr.no tarna rett hja, sja mynd, af link her ad nedan.

http://lh6.ggpht.com/_JM6SONq_mFA/Smc5MAjGr_I/AAAAAAAAAXA/wt-ixihASS0/s640/DSC00034.jpg

Midad vid tann fjølda af folki sem fer med tessum ferdathjonustufyrirtækjum a jøkul, ta finnst mer tad lysa hæfni teirra ad ekki hafa ordid fleirri slys eda ohøpp.

Einnig eru margir af leidsøgumønnunum "uppgjafa" bjørgunarsveitamenn, med mikla reynslu.

Bid ad heilsa gømlum vinnufeløgum.

Birkir R.

[Karl Guðmundsson (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 16:18]

Hefði snjóflóðaýlir komið að gagni?

[Jón Snæbjörnsson, 15.2.2010 kl. 16:56]

Þið unnuð vinnu ykkar vel og þess vegan brást konan rétt við, þetta er allt hárrétt hjá þér Baldvin - það eru ekki allir gera sér réttamæta grein fyrir hlutunum eins og þeir raunverulega eru á stað og tíma þegar allt er að gerast.

[Dexter Morgan, 15.2.2010 kl. 16:56]

Það var hálf undarlegt að heyra viðtalið við einn af ykkur í útvarpinu áðan. En þar sagði viðkomandi að; "jú, þeir skoðuðu veðurspárnar, en tækju svo ákvarðanir samkvæmt eigin MATI á þeim. Það væri flott hérna á Íslandi ef allir gerðu þetta. Hlustuðu á spárnar og gerðu svo sitt eigið "mat" á þeim og færu eftir því. Þvílíkt rugl.

Ég þekki mjög vel til þarna á jöklinum, enda var jökullinn okkar helsta æfingasvæði árum saman meðan ég var sleðamaður í Landsbjörgunarsveit norðan heiða. Og eitt atriði vorum við með alveg á tæru, ef Veðurstofann spáði óveðri, þá fórum við eftir því og héldum okkur heima. Það hefðuð þið, þessir "vönu" menn átt að hafa vit á að gera líka.

[Óskar, 15.2.2010 kl. 17:25]

semsagt ef Íslenska veðurstofan spáir óveðri, þá er bara að finna einhverja erlenda sem gerir það ekki!! Aumasta yfirklór sem ég hef séð á blogginu og hefur maður séð ýmislegt hér.  Ég var ekkert sérstaklega að fylgjast með veðurfréttum í gær og í fyrradag en þó fór það ekki fram hjá mér að spáð var norðan stórhríð sem mundi teygja sig niður undir faxaflóa.  Þetta kom m.a. skýrt fram í veðurfréttum rúv kvöldið áður.   

Svo vil ég nú líka benda á að þessar veðurstöðvar við Langjökul skipta ekki nokkru máli í þessu sambandi.  Þetta snérist um veðurspá um hvernig veðrið MUNDI verða en ekki hvernig það var daginn áður eða eitthvað slíkt.

[Þorvaldur Þórsson (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 17:31]

Gott að fá þína hlið á málinu Baldvin. Ég hef ferðast mjög mikið á hálendinu og jöklunum (einn og í hópi). Það er mjög auðvelt fyrir fólk heima í stofu að ímynda sér veður og aðstæður og dæma út frá því. Ég held að fáir nema þeir sem reyna vita hvernig það er að vera staddur í algeru "Whiteouti" upp í fjöllum eða jöklum. Varðandi það að snúa við í tíma þá er það að sjálfsögðu meðvituð ákvörðun leiðsögumanna á hverjum tíma hvenær og hvort snúa á við. Veðurspár eru aldrei áreiðanlegar því miður og verður alltaf aðeins að lesa í landið og meta hlutina útfrá eigin hyggjuviti. Enginn er fullkominn þannig að svona hlutir geta gerst og munu gerast í framtíðinni það er alveg öruggt. Konan gerði nákvæmlega það sem fyrir hana var lagt og hefur það mjög sennilega orðið þeim til lífs.

 Baldin eru einhver áform um að koma fyrir Spot tækjum( senda út staðsetningu sleðans á ákveðnum fresti þannig að hægt er að staðsetja þau hvenær sem er) á sleða sem þig eruð með í leigu? Þetta kostar smá pening en mundi auka öryggi sleðana ti og farðþeganna muna. Nú veit ég að þessi Spott tæki ná ekki alltaf tunglum hér á landi þannig að það gæti orðið vandamál á sumum stöðum en alls ekki upp á regin jöklum.

[Pálmi Freyr Óskarsson, 15.2.2010 kl. 17:37]

Baldvin, ertu ekki einkvað að rugla að halda því fram að yr.no séu með "fullt" af  veðurstöðvum á íslandi. Ég held að yr.no séu að nota veðurgögn frá Veðurstofu Íslands (sem þið treysti ekki á). Og nota sennilega þessar íslensku veðurstöðvar hérna.  Mín reynsla af yr.no er sú að þeir hafa fyrir því að búa til staði sem enginn veðurstöð er til staðar.

[Gummi (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 18:22]

Málið er að það kemur ekki nokkur skapaður hlutur út úr þessu. Ekki frekar en fyrri daginn. Það verður eins og venjulega fjasað um öryggi til fjalla í 2-3 daga og hvað hægt sé "að læra" af þessu hinu og "guðsmildiaðekkifórverr" pakkinn endurtekinn þangað til fólk fær um annað að hugsa.

Síðan verður næsta óhapp og þá endurtekur runan sig. Já, og gleymum ekki "þettakostarskattborgaraóhemjufé" og "viðverðumaðsendareikning" bla bla.

Gott og vel. Hvernig væri samt, svona til tilbreytingar, að fyrirtækið ropaði nú upp úr sér tveimur hreinskilnislegum staðreyndum:

1. Við fórum af stað þrátt fyrir hæpna veðurspá vegna þess að við þurftum að selja í túrinn. Það kostaði næstum mannslíf og djöfull munaði litlu mar.

2. Við skoðum vissulega veðurspár frá ólíkum aðilum - en veljum þá bestu.

[Gunnar (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 18:30]

Hefur aldrei komið til tals að setja litla senda á fólk sem fer svona upp á öræfi? Það þarf ekki stór apparöt til að geta sent frá sér staðsetningarmerki sem gerði björgunarsveitum kleift að miða týnt fólk út á svipstundu.

Ef þetta væri gert að skilyrði fyrir jöklaferðum þyrfti svona lagað ekki að gerast framar.

[Magga Rósa (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 19:09]

Frábært að lesa þetta Baddi. Ég var einmitt að segja við Ómar að fréttirnar á Stöð 2 hefðu ekki sagt nógu vel frá þessu. Fréttin þeirra skildi eftir spurningar. Og sama gildir um Sjónvarpsfréttirnar rétt í þessu. Þau lýsa ekki hvernig tókst að finna þau en hér ert þú með nákvæma lýsingu á því hvernig sleðarnir keyrðu hlið við hlið og einn sleði sá þau. Takk fyrir.

[Baldvin Jónsson, 15.2.2010 kl. 21:26]

@ Karl Guðmundsson: Ég veit það ekki hreinlega. Lætin í veðrinu voru mikil og ekki aðstæður til þess að setja út göngufólk til leitar.

@ Dexter: Að leggja mat á aðstæður er það sem menn gera stöðugt öllum stundum við vinnu sína. Í hópnum sem þarna var við vinnu var meðal annars þaulvanur björgunarsveitarmaður og stjórnandi til fjölda ára. Okkar mat á aðstæðum var þetta og það var í þessu tilfelli því miður rangt. Við stöndum við okkar störf mjög gjarnan frammi fyrir slíku vali og hingað til árum saman, hefur það gengið vel. Veðrið kom hins vegar mun hraðar yfir en ætlað var. Ef allt hefði verið eðlilegt hefði þessari sleðaferð verið lokið klukkan þrjú um eftirmiðdaginn. Vegna veðurofsans tók það okkur hins vegar hátt í tvo og hálfan tíma að koma fólkinu frá lóninu við Tröllhettuna og að þeim stað þar sem að ferðin hófst. Leið sem annars tæki um 15 mínútur að hámarki.

@ Óskar: Ég persónulega hafði ekki heyrt af óveðursspá frá Veðurstofunni. Ég sá hins vegar spá þeirra kvöldið áður um blástur norðanlands. Ásökun þín er vanhugsuð og mjög níðandi. Svo ég endurtaki, norsku síðuna höfum við notað í langan tíma með góðri reynslu. Það er ástæða þess að við notum hana. Fyrir nákvæmlega þetta svæði hefur hún reynst nákvæmari en sú íslenska.

@ Þorvaldur: Ég mun mælast til þess eftir þessa reynslu við forráðamenn að skoða SPOT tækið vel. Það er dýrt að innleiða fyrir svona lítið fyrirtæki, en augljóslega afar þarft tæki.

@ Pálmi Freyr: Það getur verið að það sé rangt skilið hjá mér að þeir séu með margar veðurstöðvar á Íslandi, en þeir eru að minnsta kosti með nokkrar við Langjökul. Líklega einmitt vegna þess sem þú nefnir að þar hafi ekki verið stöðvar til staðar fyrir.

@ Gummi: Það getur ekkert annað komið út úr svona óhappi en að farið sé yfir hvað gerðist og það metið hvernig betur hefði mátt bregðast við. Það er þegar í ferli sú vinna vegna þessa slys og mun halda áfram. Veðurspáin var ekki hæpin eins og þú nefnir, þegar að ég athugaði hana um morguninn (ca. 7:30) áður en að ég fór að heiman til vinnu. Þá sagði yr.no að það yrði allt að 12 m/sek norðan til á jökli seinni partinn. Það er hvorki mjög sterkur vindur og seinni partinn (hefði það gengið eftir) hefði hópurinn verið löngu kominn aftur.
Varðandi ömurlega og níðandi athugasemd þína um að "velja sér veðurspá" svara ég henni til eins og öðrum hér á undan. Það er eðlilegt að nota mest þá veðursíðu sem hefur reynst okkur best. Ekki best til þess að "komast samt" heldur einmitt best til þess að hingað til hafa ekki orðið slíkar uppákomur hjá okkur og höfum við þó allir starfað þarna á jöklinum, bæði þarna og að vestanverðu, í fjölda ára.

@ Gunnar: Ég þekki það ekki hvort að það hafi verið skoðað hjá sleðaleigunum, en eftir þessa reynslu og ábendingar í dag um t.d. þetta SPOT tæki sem hér hefur verið nefnt, mun ég vissulega mæla sterkt með því við forráðamenn.

@ Magga Rósa: Þór og Guðmundur fundu þau í raun báðir um leið. Voru á tveimur innri sleðunum af fjórum sem voru þarna hlið við hlið. Mjög flott leitarferli hjá þeim. Skyggnið var hins vegar svo lítið að þeir nánast keyrðu á þau og fundu þau þannig.

[Ómar Ragnarsson, 15.2.2010 kl. 21:48]

Þegar svipað atvik varð hér um árið í ferð í Kverkfjöll var líka notast við hagstæða veðurspá frá erlendri veðurstofu frekar en veðurspá Veðurstofu Íslands.

Við höfum sem sé nú þegar í bókhaldinu okkar tvö alvarleg atvik í jöklaferðum þar sem hinar hagstæðari spár erlendra veðurstofa reyndust rangar en hinar íslensku réttar.

Ég skal alveg viðurkenna að ég "sat í hlýjunni inni í stofu" þegar ég fylgdist af áhuga með veðrabrigðum sem ég er samt í alveg einstakri aðstöðu til að fylgjast með, því að úr blokkinn sem ég bý í, sést út um glugga allur norðanverður fjallahringurinn norðan við Reykjavík og mjög vel sést til norðausturs yfir Mosfellsheiði.

Álit mitt á veðurspám og veðri er svo sem ekki hárnákvæm vísindi en byggjast þó á hálfrar aldar reynslu 7000 flugtíma yfir land okkar í öllum mögulegum veðurskilyrðum og því hvernig hægt sé að nota upplýsingar Veðurstofunnar til að leggja á það mat eftir því sem hægt er.

Í viðbót við þetta á ég að baki hundruð þúsunda kílómetra akstur um gervallt landið frá ströndum til hæstu jökla og ég reyni að leggja þetta allt saman þegar ég reyni að leggja mat mitt á aðstæður.

Flugið hefur þann kost að vegna þess hvað flugvél er hraðfleyg er hægt að bregðast miklu hraðar við aðstæðum heldur en farartækjum í jöklaferðum.

Atvik eins og þetta atvik og slysið í Kverkfjöllum hér um árið munu halda áfram að gerast á meðan menn bóka það eins og eftir vekjaraklukku að klukkan þetta og þetta muni veður bresta á samkvæmt hagstæðustu spám, erlendum eða innlendum.

Það verður að vera upp á einhverjar klukkustundir að hlaupa til öryggis varðand spár um óveður sem brestur á eins og lýst er hér að ofan, miklu "hraðar og óvæntar en búist var við".

Ég hef lýst í bloggi hvernig þaulvanir fjallamenn geta staðið af sér verstu veður með réttum viðbrögðum og búnaði í góðum og öflugum jöklajeppum.

Öðru máli gegnir um óreynda útlendinga á opnum vélsleðum.

Í flugi er þess krafist að aldrei megi vera minna eldsneyti á vél í sjónflugi en sem svarar 30 mínútna flugi, en það samsvarar 100 kílómetra floginni vegalengd.

Svipuð hugsun þyrfti að viðhafa um hægfara hálendisferðir varðandi það hve margar klukkustundir þurfi að hafa upp á á hlaupa þegar óveður, sem spáð hefur verið, brestur á.

[Baldvin Jónsson, 15.2.2010 kl. 22:05]

Takk fyrir innlitið Ómar. Ég efast ekki um hæfni þína til að meta aðstæður sem þessar, hefði án vafa hjálpað að hafa þig með í gær. Aðstæður okkar eru þó almennt ekki ólíkar fluginu. Sleðarnir fara mun hraðar yfir en jepparnir (sem ég hef einnig ferðast mikið um landið á) og svæðið sem við vinnum á þarna er í raun afar lítið. Við gerðum þau mistök að vanmeta veðrið, mistök sem næstum urðu afar dýrkeypt. Við munum herða enn frekar öryggiskröfurnar eftir þetta óhapp. Í gær tók það okkur um 2,5 klst. að komast með hópinn leið sem alla jafna með svona hóp hefði tekið innan við korter.

Veðrið kom afar hratt yfir, mun hraðar en við reiknuðum með og þar var mat okkar augljóslega rangt. Okkur hefur sem betur fer gengið afar vel hingað til við þessi störf og þetta er fyrsta tilvik sem þetta eftir því sem ég best veit, frá því að útgerð vélsleða hófst á Langjökli.

Hef sjálfur starfað reglulega við þetta í nokkur ár og oft aflýst ferðum vegna vænts veðurs. Það er að sjálfsögðu ekki vinnuregla að taka sénsinn við þessar aðstæður sem þarna geta skapast. Þessi störf eru almennt metin af mikilli virðingu fyrir umhverfinu þarna og náttúrunni.

[Eyrún O. (IP-tala skráð) 15.2.2010 kl. 22:16]

Ég treysti því að fólk í ferðamannabransanum taki ekki sénsa við störf sín.  Það er þeim of dýrkeypt því svona umfjöllun skaðar að sjálfsögðu mun meir en nokkuð annað.  Þess vegna trúi ég því vel og treysti, þeirra MATI varðandi veðurSPÁR.  Sjálf á ég tengdaforeldra sem búa úti á landi og þau nota norsku veðurspána alfarið vegna þess að á hana hafa þau miklu frekar geta treyst heldur en þessar íslensku.  

Slysin eru fljót að gerast og sem betur fer höfðu þau mæðgin hlustað á leiðbeiningar um hvernig skyldi bregðast við ef svona gerist.  Ég er svo sammála fyrsta athugasemdar ræðumanni varðandi kostnaðinn á svona björgunaraðgerðum.  Það má ekki vera fráhrindandi að fólk leiti sér aðstoðar í aðstæðum sem þessum.  Við búum á Íslandi þar sem allra veðra er von og ef við erum alltaf veðurhrædd þá gerum við aldrei neitt.  Við eigum að notfæra okkur það sem landið hefur upp á að bjóða!   Fjölskylda mín er útivistafólk og er þess þenkjandi að fara alltaf varlega eins og ég veit að ferðafyrirtækin eru líka.  Veðrið hefur hins vegar oft komið okkur í opna skjöldu þó að aldrei hafi farið eins fyrir okkur og þessum tveimur sem betur fer.  Þetta er nú þannig að verðurspár eru SPÁR sem aldrei er hægt að treysta á 100%. 

Mér finnst að við ættum að horfa á það jákvæða sem kom út úr þessu.  Fólkið bjargaðist og ekki fór verr, einnig mun ferðaþjónustan pottþétt læra helling af þessu.  Er ekki jákvætt að við getum boðið upp á þessa þjónustu?  Þetta skapar störf og innkomu m.a. frá erlendum ferðamönnum. 

Verum líka stolt af björgunarsveitunum sem vinna óeigingjarnt starf alla daga allan ársins hring og tryggjum áframhaldandi starf þeirra.

[S. Lúther Gestsson, 15.2.2010 kl. 23:59]

Ég tel mig vera þaulvanan fjallamann, hef reyndar ekið nú síðustu misseri einungis á vélsleðum um hálendið á veturna. Það er ekki til sá jökull á íslandi sem ég hef ekki ekið yfir á jeppum eða sleða.

Langjökul fer ég nokkuð oft yfir á hverjum vetri, nú fyrir alls ekki löngu síðan þurftum við að snúa við fyrir ofan við Hveravelli þangað sem leið okkar lá vegna snjóleysis á Hveravöllum. það man ég ekki eftir að hafa gerst í Janúar áður.

Góð spá var fyrir daginn og einnig daginn eftir, samt lentum við í allavega 3 mismunandi veðrum á ca 7 klst.

Um leið og ég heyrði af þessu óhappi vissi ég sem var að þjóðin færi á annan endan yfrir þessum "fíflagangi" í ferðaþjónustunni. Í svona tilfelli hefur saga ekki tvær hliðar heldur aðeins eina og umræðan skal snúast sem allra harðast og með sem beittasta hætti að "vitleysingunum" sem stóðu að þessu. Þannig líður fólki bara greinilega vel.

Þó aldrei hafi fólk séð jökul með berum augum eða svo mikið sem togað vélsleða í gang, þá skal samt skammast og reyna á sem skemmstum tíma að láta fólki sem stóð að þessu líða eins ílla og hægt er. Til hvers veit samt enginn.

Alveg nákvæmlega veit ég upp á hár hvernig Baldvin og hans samferðamönnum leið meðan beðið var eftir björgunarsveitinni svo ekki  sé talað um nóttina sjálfa. Í svoleiðis aðstæðum hef ég lent í sjálfur.

Það er alveg á hreinu að það var ekki farið  í heitt bað og farið að sofa með breitt upp fyrir haus.

Aðeins að einu leiti er ég algerlega ósammála Baldvin og hans frábæra pistli hér að ofan og það er að  hann fagni þvíað sýsli á Selfossi ætli að rannsaka óhappið. Það er svona svipað og fá bifvélavirkja í að gera við sjónvarpið.

Allt sem skylt á við ferðamennsku á algerlega að vera laust við þann mann.

Tilað ljúka allt of löngum pistli þá vil ég enda með að óska Baldvin og hans samstarfsfólki til hamingju með farsælan endi.  Megi fyrirtæki ykkar dafna vel og lengi.

[Dexter Morgan, 16.2.2010 kl. 00:30]

Ég hegg eftir tvennu sem þú segir og er sennilega rót þess að þið létuð þessa ferð standa í staðinn fyrir að slá hana af. ´"Vegna veðurofsans tók það okkur hins vegar hátt í tvo og hálfan tíma að koma fólkinu frá lóninu við Tröllhettuna og að þeim stað þar sem að ferðin hófst. Leið sem annars tæki um 15 mínútur að hámarki". Þarna áttuð þið að hafa vit á því að hætta strax við enda búnir að vera tvo og hálfan tína á leið sem venjulega tekur 15. mín, það segir sig sjálft. Og hitt er heldur alvarlega fyrir starfsmenn svona fyrirtækis en þú segir: "Ég persónulega hafði ekki heyrt af óveðursspá frá Veðurstofunni".Þú átt að snúa þér að einhverju öðru en þú nennir ekki að hlusta á spár frá Veðurstofu Íslands. Þetta var búið að bylja á okkur í tvo daga og mjög ákveðin óveðursspá á laugardagskvöldið.

í athsemd no #20 eru tvær spurningar sem ég held að eigi rétt á sér og ykkur færi betur að svara þeim heiðarlega sem fyrst, áður en snarann um háls ykkar þrengist meira.

[Magnús Hákonarson (IP-tala skráð) 16.2.2010 kl. 01:00]

@Dexter:  Ég held að þú sért annað hvort að misskilja eða snúa út úr.  þeir snéru við þegar þeir sáu hvað veðrið kom hratt yfir.  Leiðin til baka sem venjulega tekur 15 mínútur, tók tvo og hálfan tíma.

[Jón Halldór Eiríksson, 16.2.2010 kl. 10:03]

Af hverju er öll gagnrýni níðandi?   Er erfitt að viðurkenna mistökin?   Það voru gerð mistök.   Mjög einföld mistök.   Það var farið af stað þrátt fyrir viðvaranir frá Veðurstofu.   Að nota það sem afsökun að ekki sé farið eftir Veðurstofu Íslands er aumlegt yfirklór.

Og alveg sama þó þið farið eftir þessari norsku veðurstofu þá var veðurspáin þar ekki góð heldur "alltí lagi að ykkar mati".   Það er nákvæmlega alveg sama hvernig talað og rökrætt er í kringum þetta Baldvin þá lögðu þið af stað í tvísýnu...  Punktur.   Reyndir fjallamenn eins og þið Baldvin ættu að vita....   AÐ ÞAÐ ER EKKI LAGT AF STAÐ Í TVÍSÝNU Á ÍSLENSKA JÖKLA UM HÁVETUR.  Ef reynsla ykkar hefur kennt ykkur eitthvað þá ætti það nákvæmlega að vera það.

Sem fv. sjómaður þá veit ég það að ef það er eitthvað í sambandi við öryggismál sem sjómenn verða að læra er að þeir neyðast til að horfa á mistökin...  og læra af þeim.   Og til að læra af mistökunum þurfa menn að byrja á því að viðurkenna þau.    Ekki réttlæta þau. 

[Jón Halldór Eiríksson, 16.2.2010 kl. 10:26]

Baldvin sé núna að að þú gengst við ábyrgð þinni og félaga þinna í svari þínu til Ómars og viðurkennir að gerð hafi verið mistök við mat á veðuraðstæðum. 

Svo .. gagnrýni mín hér að ofan er óvægin í ljósi þess.    

Farnist ykkur sem best.

[Halldór Björnsson (IP-tala skráð) 16.2.2010 kl. 11:07]

"Þeir eru eftir því sem mér hefur verið sagt Sigurður með veðurstöðvar allt í kringum jökulinn. Sú sem næst okkar vinnusvæði kemst er staðsett um 200 metra frá jökuljaðrinum þarna Skálpanes megin."

Það er grafalvarlegt mál að aðili í ferðamennsku sem ber ábyrgð á lífi og limum skjólstæðinga sinna skuli fara með annað eins fleipur. Þú ruglar saman veðurspám og athugunum. Yr.no er með milljón staði í heiminum í gagnagrunni, t.d. Skálpanes. Ef þú flettir upp á einum þeirra þá er reiknuð spá byggð á nærliggjandi reiknipunktum þess reikninets sem þeir nota. Það eru til mun nákvæmari spár byggðar á 3 km reiknineti fyrir allt Ísland. Báðar þessar spár byggja á sömu gögnum sem eru m.a. mælingar frá mælineti Veðurstofu Íslands, en auk þess veðurtunglamyndir ofl. Norðmenn hafa engar veðurstöðvar á Íslandi.

Veðurstöðvar eru því miður of fáar á hálendinu. Því fer fjarri að Norðmenn hafi raðað veðurstöðvum allt um hálendið. Ef þú hugsar málið til enda sérðu að það gengur ekki upp að þeir hafi eina stöð á hverjum stað í heiminum sem þeir spá á. Staðsetningalistinn þeirra er einfaldlega listi yfir staðarnöfn.

[Bergur Einarsson (IP-tala skráð) 16.2.2010 kl. 11:31]

Langar aðeins að leiðrétta smá miskilning sem virðist vera í gangi.

Það eru þrjár sjálfvirkar veðurstöðvar í kringum Langjökul á vegum bresk háskóla (Queen Mary University of London) vegna sérstaks rannsóknaverkefnis á veðurfari í kringum jökla. Þessar stöðvar eru safnstöðvar sem þýðir að það eru engin gögn send frá þeim heldur eru gögnin einungis sótt nokkrum sinnum á ári.

Þessi gögn eru ekki notuð af neinni veðurstofu fyrir veðurspár enda ekki hægt að nota þau sem slík því  þeim er ekki safnað í rauntíma.

[Jakob Þór Haraldsson, 16.2.2010 kl. 13:24]

Ég sá eina góða hugmynd að LAUSN tengt ÖRYGGI í þessum jöklaferðum, þ.e.a.s. að viðkomandi aðilar sem stunda t.d. jöklaferðir staðsetji GPS tæki í vélsleðum sínum og öðrum tækjum.  Ef slíkt væri gert, þá myndi öll leit verða markviss, slíkt skapar gríðarlegt öryggi og ég vona innilega að ykkur beri gæfa til að koma ykkar málefnum í betri farveg.  Efast ekki um að þið munuð nota lærdóminn til að koma þessum málum í betri farveg.

kv. Heilbrigð skynsemi (fun.blog.is)

[Sigurður Þór Guðjónsson, 16.2.2010 kl. 18:34]

Það eru engar norskar veðurstöðvar við Langjökull og yr.no býr ekki yfir neinum veðurupplýsingum fram yfir Veðurstofuna til að gera sínar spár eða  er betur í stakk búin  til að gera þær reikningslega nema síður sé. Þetta er hin pottþétta staðreyd málsins hvað þetta atriði varðar.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 16.2.2010 kl. 18:36]

Sé að Halldór Björnsson hefur gert þessu skil sem ég vildi sagt hafa hér að ofan.

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 16.2.2010 kl. 19:28]

Samkvæmt fréttum þá virðast hjónin verulega ósátt við starfshætti ferðaþjónustufyrirtækisins og framkomu starfsmanna þess.

En auðvitað eru þetta að mati "sérfróðra" bara fávísir túristar sem auðvitað eða hafa vekkert vit á málinu og þekkja því síður til aðstæðna á svæðinu.

Slíkt er aðeins á færi Íslenskra SÉRFRÆÐINA með rassgatið fullt af gorgeir. 

[Baldvin Jónsson, 17.2.2010 kl. 00:28]

@ Halldór Björnsson, Bergur Einarsson og Sigurður Þór Guðjónsson: Af einhverjum ástæðum hefur yr.no skilað okkur betri spám fyrir nákvæmlega þetta svæði a.m.k. undanfarin 3 ár. Hvers vegna hef ég ekki tæknilega eða veðurfræðilega þekkingu til að skýra fyrir þér. Reynslan okkar er engu að síður sú að þessi síða hefur verið afar áreiðanleg, áreiðanlegri fyrir þetta tiltekna svæði en spár Veðurstofu Íslands. Ykkur er frjálst að trúa ekki reynslu manna sem eru þarna 5-6 daga í viku, en þessi er raunin.

@  Axel Jóhann: Hér vænirðu mig um hroka í annað sinn á jafnmörgum bloggum. Ég hef enga hugmynd um hvers vegna þú telur þig þekkja mig svona vel, en get vísað þér á fjöldann allan af fólki sem væri þér ósammála. Við leitumst við að gæta fyllsta öryggis í öllum okkar störfum. Í þessu tilfelli urðu okkur svo sannarlega á mistök og af þeim verðum við að læra, eins og ég hef þegar svarað þér með annarsstaðar. Mig undrar ekki að hjónin séu ósátt, það væru allir. Líf hennar og sonar hennar var í tvísýnu og það er hræðilegt.

Nú þegar er ferðaþjónustan búin að fá tilboð í SPOT tækin sem hér hafa verið nefnd. Það er ætlunin að allt ferðafólk á vegum Sleðaleigunnar verði komin með staðsetningar búnað sem slíkan hið allra fyrsta. Það er það allra besta sem við getum lært af þessu, til viðbótar við það að treysta ekki á aðeins eina spá snemma dags.

@ Dexter Morgan: Veit ekki hver þú ert, enda kýstu að koma hér fram ítrekað með ásakanir og misskilning undir merkjum nafnleysis. En ég sagði ekki í skrifum mínum að ég hefði ekki heyrt veðurspá eins og þú virðist vilja draga sem þinn skilning þar út. Ég hafði hins vegar ekki heyrt óveðursspá frá Veðurstofu Íslands. Skoðaði hins vegar spánna vel um morgunin áður en ég lagði af stað eins og ítrekað hefur komið hér fram.

[Hólmfríður Bjarnadóttir, 17.2.2010 kl. 01:08]

Ég vil bara segja við þig Axel að þessi færsla þín er gjörsamlega óviðeignadi svo ekki sé dýpra í árina tekið.

[Adda Laufey , 17.2.2010 kl. 08:22]

Sæll vertu Baldvin.

Bestu þakkir fyrir vel skrifaða grein, gott að fá aðra sýn á þessi mál.Samt verð ég að segja að það hefði mátt ath betur með ferðaspá hjá íslenskri veðurstofu.Sennilega er um mannleg mistök að ræða, sem þarf að ath betur með og rannsaka.kv Adda.

[Bergur Einarsson (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 10:49]

Vill taka það fram að ég dreg reynslu þeirra sem starfa á svæðin ekki í efa.

Langaði bara að leiðrétta þann misskilning að þessar veðurstöðvar væru þarna á vegum norsku veðurstofunar en það kom fram í athugasemd við bloggið hér að ofan. Mér finnst rétt að staðreyndir séu réttar og flökkusögur fari ekki gang.

Frábært að mæðginin skyldu bjargast og jaðrar við kraftaverk miðað við hvernig veðrið var þarna uppfrá.

[Hróbjartur (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 11:13]

Vart er hægt að ætlast til að allir leiðsögumenn séu hæfir til að vega og meta hinar mismunandi veðurspár sem eru til boða.  Það mun vera erfitt eftirá að hyggja að kalla fólk til ábyrgðar sem hefur ekkert annað en reynslu sína að leiðarljósi og enga sérþekkingu í veðri.  Eflaust eru ekki til reglugerðir um öryggisráðstafanir í þessari starfsgrein, ekki eins og með starfsemi einkaflugmanna eða matvælaframleiðenda, sem enginn myndi ímynda sér að ættu að starfa án eftilits.

Það er aldagömul hjátrú að bóndinn á næsta bæ eða rollan úti í fjárhúsi veit best um komandi veður - stjörnuspeki og annað slíkt mun fólk án vísindalegrar eða tölfræðilegrar þjálfunar ávallt sannfærast um.

Það ætti auðvitað að vera stranglega bannað að styðjast við grundvallarlausa tilfinningu um veðrið í þessum málum.  Leiðsögumenn skortir margra ára nám í raungreinum og reynslu við gerð og túlkun á veðurspám.  Ef ég væri leiðsögumaður þá myndi ég ekki vilja einn bera ábyrgð á því að túlka veðurupplýsingar.  Þá væri einfaldlega til of mikils ætlast.  Ég myndi þó glaður vilja bera ábyrgð á því að ráðfæra mig beint við veðurfræðing. Fjölmargir sjálfstætt starfandi veðurfræðingar veita slíka þjónustu, en það gerir Veðurstofan líka alveg ókeypis (um sinn).

Vinnueftirlitið og heilbrigðiseftirlitin eru stofnanir sem veita öllum fyrirtækjum blessun sína og ættu allt eins að skapa rökstuddar reglur um aðferðir leiðsögufyrirtækja og sviftingu starfsleyfa þeirra.  Með reglum ætti að verða mun auðveldara að vísa fingrinum á þann sem hefði lagalega átt að vita betur.

En hljómar þetta ekki allt kunnuglega annars?

[Elín Björg Ragnarsdóttir (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 11:54]

Ef allir þessir sófabloggarar og fleiri hlustuðu á veðurspár og tækju 100% mark á þeim, afskrifuðu alveg eigið mat á stöðunni og ignoruðu alla eigin þekkingu....þá væru ekki öll þessi óveðursútköll vegna fjúkandi trambolína, garðstóla og fleira lauslegs.....slík útköll eru hinsvegar orðin "viðurkennd" og ekki gagnrýni verð....enda eru það sófabloggararnir sjálfir sem eru í stórhættu á slíkum stundum....

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 17.2.2010 kl. 12:07]

Nei Baldvin ég þekki þig ekki neitt, en ég er sæmilega læs og ályktanir mínar eru dregnar af skrifum þínum annars vegar, fréttum og annarri umfjöllun hinsvegar, þar virðist himinn og haf á milli.

Ég fæ ekki betur séð en menn, sem taka meðvitaða ákvörðun um að hafa spá og viðvaranir Veðurstofunnar að engu, af því það hentaði betur, og kalla það "mistök", séu staðráðnir að hafa þessa reynslu að engu. Það skelfir mig upp á framtíðina að gera. 

Og til að bíta höfuðið af skömminni eru "mistökin" réttlætt með tilvísun í erlendar veðurspár og ósannindum um grunn þeirra og áreiðanleik.

Hvort fyrri skrif mín séu gersamlega óviðeigandi, skal ósagt lárið. Vonandi er þetta HÉR ekki líka óviðeigandi.

[Dexter Morgan, 17.2.2010 kl. 13:02]

Ég held nú, Baldvin, að það skipti þig engu máli hver ég er eða hvað ég heiti. Ég er ekki með neinar "ásakanir og misskilning" eins og þú heldur fram. Ég er bara að "bora" í þín eigin skrif og velta þeim fyrir mér. En það er alveg á hreinu, eftir að hafa séð viðtalið við Skosku hjónin í gær, að þið kunnið afar lítið fyrir ykkur í svona hóp-sleða-ferðum á jökla á Íslandi. Almennilegt skipulag, þegar verið er að keyra í slæmu skygni er að það sé "undanfari" og "upptakari".

Undanfarinn = sá sem sér um að halda slóð, keyra ekki of hratt miðað við getu manna í hópnum. Upptakarinn (stundum kallaður "rasgat" í léttu gríni)= Sá sem keyrir aftastur og passar upp á það að ef einhver stoppar, bilar sleði, eða menn fara úr leið, þá leiðrétti hann fólkið strax. Þessir tveir menn verða að vera í mjög góðu fjarskiptasambandi allan tímann, þannig að ef "afturendinn" hægir á sér út af einhverjum erfiðleikum, þá getur undanfarinn hægt á röðinni strax.

Ekkert af þessu virðist hafa verið til staðar hjá ykkur, því samkvæmt fréttum þá lét eiginmaður konunar ykkur vita að hana vantaði. Dæmalaust kæruleysi.

Annars vona ég að þið leytið til fagaðila (Landsbjargar) til að fá kennslu í fjallaferðum, ef þið fáið að halda starfsleyfinu eftir rannsókn Sýslumanns.

[Hróbjartur (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 14:19]

Dexter:

starfsleyfið ætti einmitt að vera í uppnámi hér, við eigum sam eftir að sjá þann dag, því ég þarf alltaf að minna mig á það að ég á heima á Íslandi. Það þarf eflaust miklu meira til en nauma lífsbjörgun konu og barns.

Og svo spyr maður sig enn og aftur, af hverju erum við svona djöfulli framarlega í því að leyfa hlutunum að fara í hass áður en eitthvað fyrirbyggjandi er loks athafst. 

Ég þoli perónulega illa að hlusta á staðalafsökun Íslendinga (af því við erum svo lítil og getum ekkert gert), og sérstaklega þegar maður heyrir skömmu eftir þuluna sem við lærðum öll í grunnskóla, 'við erum (samt) besta land í heimi'.

Það eru tvær leiðir til framfara, önnur er Darwinisminn eða 'trial and error', og hinn er fyrirbygjjandi hugsun. Vandamálið með 'trial and error' leiðina er að það er mun meiri hætta á algjörri útrýmingu risaeðlanna, eða í þessu sérstaka tilviki meiri hætta á dauðsfalli Mrs. Scott og sonar hennar.

Darwinisminn leiddi nú samt til þróunar á heilanum í okkur manninum sem er mjög sérstakur að því leiti að hann er einmitt blessaður fyrirbyggjandi hugsun.  Hvað ætli það muni taka íslenska ríkinu mörg þúsund ár að ná því þróunarstigi?

mbl hefur væntanlega eitthvað nýtt og bjart í vændum á morgun, þá kannski um það hvað við erum stór og flott í gervilimabusinessinum eða annað álíka. Ég er ekki búinn að fá nóg af því að heyra af hörðum ljótum sannleikanum - hversu mikið blóð eru í peningi og skuldum bankanna?  Hversu mikils virði er mannslíf?  Hvað kosta almennilegar reglur og eftirlit hér á landi?

Ég á til með að vera illilega kaldhæðin.  Kann ekki annað, en er það ekki bara annars annað vel þekkt íslenskt einkenni :)

[Dexter Morgan, 17.2.2010 kl. 14:38]

WHAT ? Hróbjartur,! ert þú ekki á vitlausum þræði, hérna inni, ég átta mig enganveginn á þínum skrifum eða hvað þau koma sleðaferðum upp á jöklum við,,,sorry

[DODDI (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 15:39]

Dexter! Slepptu því að reyna að skilja. Þetta er langt fyrir ofan þína greindarvísitölu

[Hróbjartur (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 15:50]

Dexter:

Já, ég skil hvernig það gæti verið erfitt að lesa úr þessari þulu - afsakaðu það.

Ég vildi hafa sagt að ég furða mig ekki á því að ekki hafi þegar verið gert neitt fyrirbyggjandi sem eykur öryggi í starfsemi leiðsögumanna á jöklum. Sagan með þessa ferðahópa á jöklum og sjálfstæða kolranga túlkún leiðsögumanna á veðurgögnum virðist vera endurtaka sig oftar en einu sinni.

Svipaður atburður kom til á skíðagögnu á vatnajökli síðasta sumar

sumar:http://www.mbl.is/mm/frettir/innlent/2009/05/09/bjargad_af_vatnajokli/

Þar túlkuðu leiðsögumennirnir veðurspána sjálfir og gerðu sitt áhættumat. Var eitthvað gert í kjölfarið? Hvað?

Veðurfræðingur minnist einnig á svipaða sögu sem hann kannast við:

http://esv.blog.is/blog/esv/

Ég reyndi þá, án árangurs, að gera líkingu við reglu- og eftirlitsleysi í öðrum hornum hér á landi.  Það mætti ætla að hlutunum sé ekki komið í rétt horf eftir á að hyggja, heldur löngu eftir á að hyggja.  Það er bara ekki einsdæmi að það þurfi dauðaslys eða fjölda dauðaslysa til að hefja eftirlit af alvöru.  Betra væri þó að sjá sér fyrirfram hvað eftirlitsleysi mun bera í skauti sér - er einhver efi um gagnleika reglugerða og eftirlits með flugi, matvælum, farartækjum og húsakynnum?  Hví ekki fyrirtækjum sem leiða konur og börn upp á jöka?

Ég lýsti þá nokkrum efa á því að þetta slys muni leiða til starfsleifissviptingar sem ÞÚ sjálfur nefndir eða öllu fremur þá aukins eftirlits með starfsemi félaganna.  Eftirlitið mun eflaust vera áfram í félaganna höndum.  En það er eitt sem sumir skylja sem frjálshyggju, það að smækkað eftirlit og aukið frelsi leiði til bestu darwinísku niðurstöðunnar fyrir alla.

- Vona að ég hafi komið með skiljanlegan punkt að þessu sinni.

[SeeingRed, 17.2.2010 kl. 16:38]

Takk fyrir að skýra málin Baldvin, það er hinsvegar nokkuð ljóst að "Upptakarinn" virðist hafa klikkað illilega og merkilegt að það er ekki fyrr en eiginmaðurinn og faðirinn áttar sig á að konu sína og son vantar...alltof seint þó að þetta hafi sloppið fyrir horn í þetta skipti og fólkið fórst ekki.

[Jónsi Björn (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 16:43]

Sumir eðlisfræðingar eru farnir að trúa því að ekkert sleppi nokkurn tíman fyrir horn.  Að vegna þeirrar áhættu sem var tekin í þessar ferð sé nú til stórt hlutfall af mögulegum víddum skammtafræðinar þar sem konan og sonur hennar fraus í hel.

[Hörður Þórðarson, 17.2.2010 kl. 18:52]

Ég held það, Baldvin að þú ættir að hætta þessum bisniss þangað til þú hefur upplýst þig um hluti eins og eðli þessara norsku "veðurstöðva". Að bera ábyrgð á fólki á öræfum og nota síðan þá veðurspá sem kemur sér best í viðskiptalegu tilliti er sannanlega ámælisvert.

Þú ættir ekki að þakka björgunarsveitarfólkinu. Þú ættir að borga því rífleg laun fyrir að vinna vinnuna þína. Það gerði það svo sannarlega.

[Bjarne Rutson (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 20:37]

Birkir:

Jeg er tig algjor samola. Tad har altid være værstasjon pa islands joklar selv når Islendingene var i hulene. Den islanske værstue er bare gal !

[Guðlaugur Hermannsson, 17.2.2010 kl. 20:45]

Græðgin náði yfirhöndinni. Veðurstofa Ástralíu er oftast með fjárhagslega hagstæðar veðurspár.

[Davíð Örvar Hansson (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 22:36]

Ég er afar hissa eftir lestur þessara kommenta, líklega eru hér margir sem hafa ekki haft fyrir því að lesa það sem áður hefur margsinnis komið fram.

Þó undrast ég alltaf þann blóðþorsta sem hleypur í fólk sem vill helst rífa starfsmenn ferðaþjónustufyrirtækis á hol, starfsmenn sem hafa viðurkennt að því miður hafi rangt mat orsakað það sem gerðist á Langjökli á sunndag. Í tugi ára hefur verið stunduð ferðaþjónusta á Langjökli sem hefur þróast í gegnum tíðina og mun þróast áfram í átt til aukins öryggis.

Ég vona að allir aðilar sem bjóða upp á vélsleðaferðir á jökla landsins setjist niður í kjölfar þessa atburðar og skoði hvað þeir geta gert til að tryggja öryggi allra þeirra sem kjósa að njóta þess sem jöklarnir hafa upp á að bjóða. Ég vona að þessir aðilar leggi persónulega hagsmuni og deilur til hliðar og vinni að öryggari ferðum öllum til hagsbóta. 

Baldvin og Snowmobile óska ég alls hins besta um ókomna framtíð.

[Vignir (IP-tala skráð) 17.2.2010 kl. 23:29]

Sæll Davíð. 

Ég held líka að þetta bara lagist af sjálfum sér.  Ég vona að öll fyrirtæki og góður íslenskur fyrirtækjadugnaður bara taki sig til og lagi svona mál.  Bankarnir er líka á svo á fyrirmyndar góðri leið með að laga sína svörtu fortíð, og svo líka orkufyrirtækin og hvaða hvaða.  Þetta reddast segi ég bara.  Þarf engin pólítísk afskipti maður. Fólk getur endalaust verið að kvarta og kveina um hvað hefði verið hægt að gera., við hefðum átt að gera þetta og hitt.  Hverju skiptir það spyr ég...  Við hefðum átt að kjósa Vinstri Græna... þá hefði þetta allt verið betra og flottara.

Skiptir varla máli lengur... skaðinn skeður þú veist, og hver veit hvað hefði verið.

Er ekki bara máli núið og fix it !  be good ! and be happy !

BTW. Hróbjartur!  mbl er fyrirmyndar dagblað. Hvernig væri lífið án smá birtu - get over it !

[Vignir (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 01:03]

Í framhaldi, þá legg ég til að vélsleðaferðaaðilar kynni sér kannski aðrar erlendar veðursíður eins og t.d. http://www.weather.com/   en þeir eiga langa og góða reynslu á bak við sig og eru afar virtir í bandaríkjunum og gætu alveg verið með miklu betri veðurfregnir. Það hlýtur að vera fyrir bestu að kynna sér sem flestar veðurfergnir.

Sá sem mun fyrstur sameina allar veðurfregnir í eitt kuml gæti orðið súper ríkur og þá væri þessi vandi kominn í gott lag.  Hver vill taka á þessu?

Og áfram með skíðasleðana segi ég bara!   Ekkert að stoppa!

[Elín Björk Jónasdóttir (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 01:04]

Sæll.

Við þessar útskýringar þínar koma upp nokkrar spurningar og ég sé ekki að ústkýringar þínar passi alveg saman. 

Í fyrsta lagi - Veðurstofa Íslands gaf út fréttatilkynningu á sunnudagsmorgni um slæmt  ferðaveður á miðhálendinu meðal annars. Þetta veður var rauður ráður í öllum veðurspám sem gerðar voru alla vikuna á undan. Hvernig í ósköpunum komst þú hjá því að heyra af þessu? 

Annað, þú segir að yr.no hafi reynst ykkur vel í þrjú ár. Hvernig þá? Reynst ykkur vel þegar ekkert amaði að veðri hvort eð er? Eða reynst ykkur vel í samanburði við textaspár VÍ? eða líkanaútreikninga á vef VÍ eða á belgingi? Hefurðu í þrjú ár gert reglulegan samanburð, skoðað fjölda spáa og komist að þeirri niðurstöðu að yr.no er allra jafna með bestu spánna fyrir svæðið? 

Þú hafðir ekki heyrt af viðvörunum -en sást veðurspá frá Veðurstofunni þar sem spáð var norðan blæstri - hvar sástu þessa spá? Sástu ekki ástæðu til að leita frekari upplýsinga þegar þessari spá og spá yr.no bar ekki saman? leitaðirðu engra frekari upplýsinga?

Svo er kannski rétt í lokin að benda á að þú segist hafa skoðað "spánna vel". Hvernig í ósköpunum hefur þú komist að þeirri niðurstöðu að veðurspá sem gefur upplýsingar um veðrið á nákvæmlega einum punkti á nákvæmlega einum tíma sé áreiðanleg í íslenskri vetrarveðráttu? Áttu ekki að vita betur?

 -já og svo þetta með þenna fjölda veðurstöðva sem þú taldir norsku veðurstofuna hafa í kringjum Langjökul. Þú segist þekkja umhverf jökulsins mjög vel. Finnst þér ekkert undarlegt að hafa á aldrei séð þennan fjölda veðurstöðva þarna á svæðinu? 

[Guðmundur St Ragnarsson, 18.2.2010 kl. 01:33]

Það er mikil mildi að mæðginin fórust ekki. Það er greinilegt að fyrirtækið gerði mistök og mér virðist sem menn viðurkenni það. Það þarf að setja reglur um hálendis- og jöklaferðir og fyrirtækin eiga sjálf að setja sér vandaðar öryggisverklagsreglur. Það kemur nokkuð spánskt fyrir sjónir að enginn var fyrir aftan þau mægðin á sleða þar sem þau voru óvön og (allavega ein) veðurspá gerði ráð fyrir miklu óveðri. Ég hélt að það væri alltaf vaninn þegar um ferðamenn er að ræða en viðurkenni að ég hef ekki næga þekkingu á þessu.

Það þarf að lágmarka möguleikann á því að þetta geri endurtekið sig með opinberum reglum (þótt ég sé ekki fylgjandi reglum um allt og ekkert sýnir reynslan að þess er þörf). Það er auðvitað ferðaþjónustunni og ekki síst þessu tiltekna fyrirtæki fyrir bestu.

[Vignir (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 02:11]

Veit ekki með slíkar reglur Mundi.  Þarf frekari reglur maður?  Þær leiða oft til óþarfa súrstöppu.  Ég man t.d. tæknilegheitin með meðferðina á  Árna Johnsen.  Það var súrstappa, og á endanum sannaðist til að hún var hreinn óþarfi.  Dagurinn í dag er sá hinn sami og hefði verið án laga sem fangelsuðu manninn.  Hvað um traust og þannig lagað? Vilja gamlir snjósleðakallar ekki bara að fólk treysti sér - þetta eru ekki börn lengur.  Fullt af fólki er bara treyst þú veist, hvers vegna ekki að treysta þessum dugnaðarköllum líka.

[Þorvaldur Þórsson (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 10:37]

Mér finnst menn vera ansi ómálefnalegir á köflum hér að ofan  og virðist það koma oft frá þeim aðilum sem virðast ekki hafa mikið vit á málunum. Það er voðalega auðvelt að sitja heima í stofu og gagnrýna. Einn sagði hér að ofan að borga ætti björgunarsveitum fyrir björgunina og leitina. Ég er búinn að vera í Björgunarsveit í tvo áratugi og get sagt það að borgun fyrir leit eða björgun er ALGERLEGA á móti því sem björgunarsveitir landsins standa fyrir. Aðstoð og leit á að vera frí vegna þess að annars mundu menn fresta því allt of lengi að biðja um aðstoð og þá yrðu slysin ansi mikið fleiri. Það er hins vegar margt sem svokallaðir vanir ferðamenn á jöklum ÞURFA að læra. Ég get nefnt eitt dæmi: Ég sá í hreyfimynd tekin af ákveðinni síðu sem útivistahópur um jeppaferðir á hálendinu sendur fyrir. Þar lentur tveir jeppar í því að afturhjól þeirra(annað) lenti í sprungu. Hvað gera menn?? Jú fólk fór út úr bílunum og var að vappa allt í kringum jeppana á sprungusvæði!!!! Ég sá mann með járnkall í annarri hendinni þreifa fyrir sér eftir sprungum. Í hinni hendinni hélt hann í hendina á krakka sennilega 5-7 ára gömlum. Ef þetta er ekki rakið kæruleysi þá veit ég ekki hvað á að kalla það. Þetta er næstum klaganvert til barnaverndarnefndar!! Það er pottur brotinn á mörgum stöðum og Balvin viðurkennir að það hafi verið gerð mistök þarna hvað annað viljið þið fá hann til að viðurkenna??? Á þessum síðustu og verstu tímum þurfa menn að standa saman. Það þarf að fræða fólk um hættur og hvernig hægt er að komast hjá því að lenda í vandræðum ekki taka leyfið af fólki og fara að banna. Ef þessi vélsleðaleiga verður slegin af þá kemur bara önnur í staðinn er öruggt að hún standist allar kröfur??? Ég mundi bara tryggja að Spot tæki væru sett á alla sleða þá erum við strax farnir að tala um verulegar framfarir. Hvað með aðrar vélsleðaleigur eiga þær ekkert að gera neitt í sínum málum??? Nú veit ég að það kostar ansi mikið að setja Spot tæki í alla sleða en það mætti gera þetta í áföngum það er alla vega í áttina.

[Hróbjartur (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 13:46]

Vignir,  þú ert semsagt 'trial and error'-kall, og svo þegar einhver tekur 'trial and error' með konuna og barnið þitt, þá lærirðu af reynslunni og ferð e.t.v. ekkert aftur í sleðaferð.  Ég er sammála að það þarf ekki neina framtíðarsýn, reglugerð eða plönun í þessu, því þú gætir bara fengið þér nýja konu, nýtt barn og byrjað aftur upp á nýtt.

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 18.2.2010 kl. 14:43]

Vignir, það var þessi hugsunarháttur sem sem þú boðar sem réð ferðinni þegar verið var að byggja upp nýja bankaumhverfið á Íslandi, engar eða sem fæstar reglur var kennisetningin.

Þeir eru ekki margir núna eftir hrunið sem halda því fram að regluverkið hafi verið nálægt því fullnægjandi.

Reglur þurfa ekki að vera til trafala Vignir, heldur þvert á móti. Gætir þú ímyndað þér umferðina án þess að þar væru reglur?

[Hörður Þórðarson, 18.2.2010 kl. 15:49]

Þorvaldur. Ef þú ert sáttur við að hreinsa upp skítinn eftir menn sem eru að fara með fólk á öræfi í gróðaskyni án endurgjalds er það í góðu lagi mín vegna. Persónulega myndi ég ætlast til þess að þeir bættu mér ómakið, ekki fara þeir með þessa ferðamenn upp á jökulinn án endurgjalds, af hreinni góðmennsku, eða hvað?

Þú minnist á að ef gjald kæmi fyrir björgun, þá myndu menn hika við að kalla eftir hjálp. Ert þú að gefa í skyn að þessir menn séu svo auragráðugir að þéir láti frekar fólk á sínum snærum verða úti en að borga fyrir að bjarga því? 

[Þorvaldur Þórsson (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 19:53]

Hörður ég vil bara minna þig og aðra á strand Vikartinds, þar þráaðist skipstjórinn allt of lengi að biðja LHG um hjálp vegna þess að þeir tóku og taka gjald fyrir slíkt. Þetta varð eins og alþjóð þekkir eitt alsherjar klúður. Ég er að segja að það  hefur alltaf  verið stefna bjögunarsveitana allra að leggjast alfarið gegn björgunargjaldi ég er ekki viss um að það breytist eitthvað við þetta.  

[Davíð Pálsson, 18.2.2010 kl. 21:20]

Gylfi Sævarsson framkvæmdastjóri vélsleðaleigunnar kom ekki vel út í Kastljósviðtalinu áðan. Hvers vegna gat hann ekki einfaldlega tekið ábyrgð á mistökunum og klárað þetta mál þannig fyrir ykkur? Sagt að ferðin hefði verið á hans ábyrgð og því væri ábyrgðin hans.

Það virðist vera mönnum afar erfitt að gangast við nokkurri ábyrgð, hvort sem það er í svona ferðamennsku eða öðru.

[Guðmundur St Ragnarsson, 18.2.2010 kl. 23:00]

Viggi þú ert fyndinn en það þarf samt að setja reglur maður um hálendisferðir og auka verklag í öryggi frekar. Aðalatriðið er að læra af mistökum varanlega en ekki bara læra í smástund og gleyma svo eins og okkur Íslendingum er svolítið gjarnt enda með gullfiskaminni í svo mörgu. Aðalatriðið í þessu máli er þó þrátt fyrir allt að mæðginin fundust heil á húfi og er það að þakka ósérhlífnum björgunarsveitarmönnum sem eru til taks fyrir okkur öll 24/7.

[Gunnlaugur Björgvinsson (IP-tala skráð) 18.2.2010 kl. 23:19]

Jæja finnst alveg sorglegt að heyra hvað fólk getur verið að reyna að drulla þessa menn út sem eru með þessa leigu.  Gaman væri að vita hvað margar ferðir þeir hafa farið á þeim árum sem þeir hafa starfað og hve mörg slys hafa orðið og finna svo út prósentutöluna á því, ég ef það bara ekki að þessir menn vita upp á 10 hvað þeir eru að gera annars væri maður búin að heyra meira og meira um slys hjá þeim eða reyndar hjá sleðaleigum á landinu.

Gott fólk ekki drulla yfir þessa menn, reynum frekar að koma með flotta og góða punkta svo svona komi ekki fyrir aftur eins og kom fram í sjónvarpinu í kvöld með þessum staðsetningarpung (SPOT) ef svo má kalla.

Og verum glöð að þessir tveir einstaklingar eru á lífi!!!! Og þökkum fyrir hvað við eigum frábært fólk í björgunarsveitum landsins.

Baldvin og Snowmobile óska ég alls hins besta um ókomna framtíð.

Ég á eftir að koma og prufa hjá ykkur.

[Helgi (IP-tala skráð) 19.2.2010 kl. 00:42]

Jæja alltaf gaman að lesa heilu síðurnar skrifaðar af sófariddurum sem hafa jafnvel ekki komist austur fyrir selfoss. skammist ykkar!!! og hættið þessu rausi um mál sem þið hafið ekki hundsvit á

[(IP-tala skráð) 19.2.2010 kl. 00:46]

Þetta er ekki einfalt mál greinilega og mistök eru gerð og þau geta allir gert, engin er þar undanskilin.

En mig langar að koma með allt annan vinkil á þessa umræðu í ljósi þess hvað konan brást hárrétt við. Hefði þetta verið karlmaður,  hver hefði staðan verið þá??? Það læðist að mér sá grunur að ef um karlmann hefði verið að ræða,  að hann hefði reynt að bjarga sér sjálfur og þar með lent í miklum vanda og farið langt frá réttri leið, nú eða slembilukkan bjargað honum og hann reddað þessu strax. Hvað segir sagan okkur um  það, um hvað kynin  bregðast ólíkt við, við sömu aðstæður?

[S. Lúther Gestsson, 19.2.2010 kl. 01:31]

Almáttugur.

[Benedikt Halldórsson, 19.2.2010 kl. 03:00]

Hvað geta menn lært af þessum atburði?

Veðurspár ganga ekki alltaf eftir, ekki einu sinni við bestu aðstæður á láglendi, hvað þá á hálendinu, kíkið á athugasemd Ómars Ragnarssonar nr. 24.

Þar sem erfiðast er að spá fyrir um veður sigrar alltaf lélegasta veðurstofan!Það er vegna þess að lélega veðursstofan spáir sjaldnar aftakaveðri en sú góða vegna skorts á mælum og gögnum, en ekki öfugt. Á jökli, langt inn í landi, eru ekki veðurmælar, þar af leiðandi er reynsla þeirra sem jökulinn þekkja best, að spár um veður sem koma í veg fyrir snjósleðaferðir ganga ekki alltaf eftir, langt í frá. Segjum sem svo að í 50% tilvika "klikka" spár Veðurstofunnar, um að ekki sé hægt að fara á snjósleðum um jökulinn. Reynslan, sem oft er lélegur skóli, kennir mönnum að sú veðurstofa sem spáir sjaldnar "ekki snjósleðafært" virðist betri, en það er bara blekking.

Vísindin útrýmdu allskonar bábiljum sem hver kynslóð eftir aðra styrkti í sessi með reynslunni.

Var einmitt upp í sófa í kvöld að kíkja í bók sem heitir "Ertu viss?" eftir Thomas Gilovich. Undirtitill er "Brigðul dómgreind í dagsins önn". Í bókinni er fjallað um hvernig hæpnar og rangar skoðanir myndast og festast í sessi.

Eftir að hafa lesið góða grein Baldurs og góð svör varð mér ljóst að að þessi atburður er dæmigerður fyrir það sem bókin fjallar um.

[Davíð Örvar Hansson (IP-tala skráð) 19.2.2010 kl. 15:20]

Sorglegt þykir mér svar Vignis við kommenti mínu hér að ofan þar sem hann, að ég vona, í kaldhæðni segir réttast að aðhafast ekkert í málinu.

Ef hann hefði nú afrekað að lesa það sem ég skrifaði þá er það einlægur vilji minn að allir ferðaþjónustuaðilar vinni að því að bæta ferðir sínar að fenginni reynslu í stað þess að velta einu fyrirtæki uppúr drullu og skít. 

Ef að einhver heldur að skítkast og yfirdrull komi til með að bæta orðinn hlut eða framtíðina mæli ég með að fólk skoði umræðu síðastliðins árs á Alþingi og skoði svo árangur starfs þeirra sem þar hafa mælt.